Właściwości lecznicze shiitake .
Lentinula edodes - Twardziak jadalny
Grzyby shiitake należą do grupy jednych
z najbardziej znanych na rynku światowym. Zgodnie ze starą chińską tradycją
leczniczą, spożywanie shiitake zalecane było dla utrzymania dobrego zdrowia i
długowieczności. Japończycy od dawna uznają shiitake za eliksir.
Z powodu dużej zawartości protein,
błonnika, witamin i minerałów w shiitake - grzyb ten uznany jest za bardzo
pożywne i wartościowe pożywienie. Dodatkowo wykryto istnienie biologicznie
aktywnych składników w owocnikach, grzybni i w środowisku wodnym kultury.
Zidentyfikowano substancje antyzakrzepowe, antywirusowe, aktywizujące
interferon i czynniki antyrakowe. Shiitake jest nie tylko grzybem bardzo
odżywczym, ale posiada także właściwości lecznicze i ma działanie
profilaktyczne.
OBNIŻANIE POZIOMU CHOLESTEROLU
Wysoki poziom cholesterolu we krwi
powoduje stwardnienie i zwężenie naczyń krwionośnych. Zdolność shiitake do
przyspieszania metabolizmu i wydalania cholesterolu została odkryta w 1966 roku
przez Kaneda i Tokuda, którzy karmili szczury przez 10 tygodni suszonymi grzybami
( stanowiły 5 % diety ) � obniżając przeciętny poziom cholesterolu do 24 %.
Badania Donko i Koshina zredukowały
poziom cholesterolu o 45-36 %.
Czynnikiem aktywnym jest aminokwas zwany
lentianacinem lub lentysinem.
Tokita w 1972 roku odkrył podobne 2
substancje. Główną z nich nazwano eritadeniną.
Eritadenina obniża wszystkie lipidowe
komponenty lipoprotein serum u człowieka i u zwierząt. Wykazuje małą
toksyczność i jest efektywna gdy jest podawana doustnie, chociaż tylko 10 %
jest wchłaniane z przewodu pokarmowego. Eritadenina nie ma żadnych działań
jeśli jest podawana dożylnie i jest natychmiast wydalana z obiegu krwi poprzez
nerki. Kabir w roku 1987 zbadał efekt sproszkowanego suszu shiitake na
ciśnienie krwi i plazmę lipidów u szczurów z bardzo wysokim ciśnieniem krwi i
odkrył obniżanie poziomu cholesterolu LDL i HPL. Korzystny wpływ eritadeniny
pozostawał nawet po tym jak wyeliminowano shiitake z diety.
Badania na ludziach wykazały obniżenie
cholesterolu serum o 12%,7%,^% w trzech grupach młodych kobiet karmionych
świeżymi grzybami ( 90g/dzień ), suszonymi ( 9g/dzień ) i napromieniowanymi UV
( g/dzień ) w trakcie 1-tygodniowej diety. W podobnym eksperymencie
przeprowadzonym z udziałem osób starszych 60 letnich i powyżej, otrzymano
podobny efekt. Poziom cholesterolu spadł o 9 % po tygodniowym spożywaniu
shiitake.
Ponieważ shiitake zawiera błonnik,
Kurosawa w roku 1982 karmił szczury dietą standardową i drugą zawierającą
cholesterol oraz jednocześnie shiitake lub ekstrakt błonnika ( NDF ). NDF miał
działanie obniżające poziom cholesterolu odmienny od eritadeniny, który
zawdzięczał swe działanie zdolności łączenia kwasu cholowego.
Wydano patenty na produkcję wyrobów z
shiitake. Usystematyzowano i przebadano 124 pochodne eritadeniny. Najbardziej
aktywne są estery kwasu karboksylowego z alkoholami ( monohydroksy ) o krótkich
łańcuchach.
Wydaje się, że grupa karboksylowa,
hydroksylowa i nienaruszony pierścień adeniny są niezbędne dla biologicznego
działania.
Osiągnięto wyprodukowanie eritadeniny
obniżającej system odpornościowy.
DZIAŁANIE ANTYZAKRZEPOWE
Zdolność wyciągów z grzyba shiitake do
obniżania krzepnięcia krwi w układzie krwionośnym została udowodniona na
podstawie badań.
Hokama w roku 1981 wyodrębnili składniki
o małej wadze molekularnej z shiitake, prawdopodobnie nuklezydy lub inne
pochodne kwasu nukleinowego, które mogły pohamować łączenie komórek
zakrzepowych krwi, a w ten sposób zapobiegając tworzeniu się skrzepów. Takie
substancje mogłyby być bardzo cenne w leczeniu chorób układu krążenia.
DZIAŁANIE ANTYBIOTYKOWE
Wyodrębniono kilkanaście składników o
właściwościach antybiotykowych. Herrman w 1962 roku opisał działanie
kortyneliny o właściwościach antybiotykowych. Bianco opisał działanie przeciwko
candida albicans, staphylococcus aureus i bacillus subtilis. Siarczek
oczyszczony przez Takazawa w 1982 wykazał efektywne działanie przeciwko
trichophyton spp, które powoduje wiele problemów skórnych.Wiele substancji
antybakteryjnych otrzymanych z shiitake uzyskało patent. Lentiallexine (okta
�7-en3,5-diyn-1-ol ) jest uprawiany razem z trichoderma Choroby wywołane
wirusem nie są efektywnie leczone lekami przeciwko infekcjom bakteryjnym czy
grzybem. Yamamura i Cochran w 1976 roku wyodrębnili substancję Ac2P z wodnego
wyciągu suszu grzyba shiitake, która wykazała działanie antywirusowe.Ac2P jest
polisaharydem o dużej wadze molekularnej składającym się głównie z cukrów
pentose, które powstrzymują rozmnażanie wirusa. Testy na myszach pokazały, że
jest to czynnik hamujący działanie wirusów grypy ale nie innych wirusów.
DZIAŁANIA REGULUJĄCE SYSTEM
ODPORNOŚCIOWY
Niewydolność systemu odpornościowego lub
dysfunkcja jest dość powszechna w przypadku chorób wywołanych przez wirusa lub
w przypadku raka. Przybywa dowodów na to, że składniki odkryte w grzybach są w
stanie pobudzać działanie systemu odpornościowego. Działanie biologiczne
większości z nich zostało sprawdzone na myszach i szczurach u których wywołano
chorobę, co jednak jest inną sytuacją od tej gdy choroba pojawia się
naturalnie. Niezbędne są dalsze badania z udziałem człowieka.
WŁAŚCIWOŚCI ANTYWIRUSOWE
Tsumoda i Ishida otrzymali wodny
ekstrakt z owocnika i zarodników Donko - odmiany shhitake, który okazał się
skuteczny przeciwko wirusowi grypy u myszy. Substancja aktywna, oznaczona jako
RNA o podwójnym wiązaniu ( ds.- RNA ) pochodząca z cząstek grzybowirusowych
powoduje produkcję interferonu. Takehara udowodnił później, iż te same
cząsteczki i RNA o podwójnym wiązaniu mają działanie antyrakowe. Suzuki wydobył
ekstrakt RNA o podwójnym wiązaniu z zarodników grzyba. Pojedyncza dawka
spowodowała 60% wskaźnik przetrwania u królików zarażonych wirusem grypy.
WŁAŚCIWOŚCI ANTYRAKOWE
Grzyb shiitake jak i jego ekstrakty
udowodniły, iż hamuje on przemieszczanie się różnych rodzajów komórek rakowych
u myszy. Suszone, sproszkowane owocniki shiitake podawane myszom wykazały
działanie antyrakowe. Rozwój i rozrost komórek rakowych (
zwierzęcych i roślinnych ) został zahamowany o 57,9-78,6%.Poziom zahamowania
był proporcjonalny do ilości spożywanego grzyba i był efektywny nawet jeśli
podawanie do spożycia nastąpiło po wszczepieniu komórek rakowych. Okazało się
,że proszek z grzyba pobudził komórki, które zaatakowały komórki rakowe.
Substancją aktywną był głównie glukan, ale część lipidu także wykazało
działanie hamujące.
Ikekawa w 1969 odkrył iż, zastrzyk z
wodnego ekstraktu shiitake znacznie zahamował rozwój komórek rakowych ( 81 % )
powstających z komórek Sarcoma 180 wszczepionych szwajcarskiej myszy albino.
Substancją aktywną był polisacharyd nazwany lentinan przez Chiharę w
1969 r, który zaobserwował całkowitą regresję Sarcomy 180 u myszy bez
toksyczności.
Z powodu swej dużej zasługi w
lecznictwie lentinan został opisany w dalszej części.
Mniejszy polisacharyd KS-2 wcześniej
omówiony ze względu na swe właściwości antywirusowe, zniszczył rozwój komórek
rakowych Ehlrich, jak również raka Sarcoma 180, kiedy podano doustnie lub
wstrzyknięto KS-2, który stymuluje wydzielanie interferonu u myszy i u ludzi i
stymuluje aktywność makrofagów u myszy. KS otrzymany z grzybni shiitake i
oczyszczony KS-2-A wzmacnia funkcje obronne komórek zaatakowanych przez raka.
KS-2-B i KS-2-D są także efektywne w wyzwalaniu interferonu.
ZASTOSOWANIE LEM W TERAPII PRZECIW
AIDS I WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY typu B.
LEM jest całościowym wyciągiem z kultury
grzybni shiitake uprawianej w środowisku stałym. LEM jest przygotowywany w
postaci brązowego proszku.
W terapiach podaje się LEM doustnie.
Substancją czynną jest EP 3 i EPS 4 identyfikowana jako rozpuszczalna w wodzie
lignina. Podczas gdy działanie obronne nie zależą od wielkości molekularnych,
działania antywirusowe zależą od wielkości molekularnej i przekraczają mniejsze
wagi molekularne od 10 ,4 do 10,5. Substancja wytworzona z uprawianej grzybni
oznaczona jako LEM-HT jest także używana w leczeniu AIDS.
LEM-HT składa się w 44% z cukru 24,6 %-
białka i 31,4 % stanowią inne składniki. Może kontrolować redukcję T-limfocytów
odpowiedzialnych za infekcję wirusa AIDS przez pobudzanie makrofagów i
działania interleukiny-1.
Sugano otrzymał substancję rozpuszczalną
w wodzie i 2 rozpuszczalne w alkoholach. ( LAP i LAP 1 ) z grzybni o
właściwościach antyrakowych sprawdzonych na myszach. LAP i LAP 1 zawierały 58 %
i 65% cukru, 25 % i 34% białka, cukrem podstawowym była ksyloza.
LENTINIAN-ekstrat ß-1,3-glukanu z
shiitake
Wszechmocny w walce obronnej komórek
zaatakowanych przez wirusy
Wydano kilkanaście patentów na ekstrakty
stymulujące pracę systemu obronnego wytwarzanego z grzybni shiitake, które są
skuteczne w leczeniu raka, podawano je w zastrzyku lub doustnie. Jeden z
ekstraktów składa się z 2 peptoglikanów, który wzmacnia odporność na szereg
chorób: żółtaczka, grypa, infekcje wirusowe, rak osłabienie systemu
odpornościowego.
Inna substancja , składająca się z cukru
i białka otrzymana z wywaru z grzybni używana jest w leczeniu zapalenia nerek.
Efekty antyrakowe
Ekstrakt lentinianu otrzymany z owocnika
shiitake jest czystym ß-1,3-glukanem, który zawiera tylko glukozę. Wydaje się
być substancją o silnym działaniu obronnym przeciwko rakowi. Lentinian nie
atakuje bezpośrednio komórek, lecz pobudza i wzmacnia mechanizm odpornościowy.
Lentinian wzmaga wprowadzanie różnych komórek walczących z rakiem tj. limfocyty
T, komórki NK i makrofagi cytotoksyczne, które działają albo selekcyjnie albo
nie-selekcyjnie na zaatakowane rakiem komórki. Fakt, iż lentinian stymuluje
produkcję komórek T, w czym makrofagi odgrywają pewną rolę, wyróżnia to
lentinian od innych dobrze znanych czynników wzmacniających odporność. Efekt
antyrakowy lentinianu zależy od typu raka, czasu podawania lentinianu w trakcie
leczenia i czy spożywany jest z innym czynnikiem leczniczym. Podawanie
lentinianu i cyklofosfamidu równocześnie we wczesnym stadium rozwoju Sarcoma
180 u myszy dało znacznie większe zahamowanie niż podawanie tych czynników
samodzielnie.
Użycie lentinanu w terapii
antyrakowej
Badania kliniczne dowodzą, iż lentinian
jest efektywny w terapii antyrakowej. Wyniki 5-letnich badań na d użyciem
lentinianu w zaawansowanych stadiach raka i powrotach raka układu trawiennego w
fazie III, pokazały, iż terapie łączenia lentinianu z tegafurem spowodowała
wydłużenie okresu utrzymania przy życiu pacjentów w porównaniu z podawaniem
samego tegafuru. Wskaźniki przeżycia 1,2,3 lat po podawaniu tegafuru pacjentom
z rakiem żołądka wzrosły 2,9 %, 2,9 % i 0 % , podczas gdy u tych pacjentów
gdzie podawano łącznie tegafur i lentinian wskaźniki przeżycia były 19.5 %,
10.4 %, i 6.5 %. >
Badania wykazały także, właściwości
zapobiegające uszkodzeniu chromosomów wywołanemu lekami antyrakowymi.
Kosaka zbadał łączny efekt lentinianu i
endokryniny na rozwój raka wszczepionego u szczurów. Rozwój komórek rakowych
został zahamowany kiedy zastrzyk z lentinianu został połączony z terapią
chirurgiczną i hormonalną. Ta łączona terapia jest także stosowana klinicznie u
kobiet z nawrotami raka piersi. Pacjentki leczone lentinianem miały dłuższe
przerwy w nawrotach choroby i wyższy wskaźnik przedłużenia życia.
*Powstrzymywanie nawrotu choroby
nowotworowej
Istnieje wiele raportów na to, iż nawrót
choroby po operacji został powstrzmany przez lentinian ( doświadczenia na
zwierzętach ). Preferuje się użycie lentinianu w celu zniszczenia raka po
operacji od użycia czynników chemioterapii, która może przyśpieszyć metastazą -
zniszczenie odporności komórki zaatakowanej rakiem.
*Sarcoma 180
Shiio odkrył, iż naświetlania
promieniowaniem Roentgena i terapia z lentinianem u myszy cierpiącej na Sarcoma
180 miała dodatkowy efekt z podawaniem lentinianu przed lub po naświetlaniach.
W połączeniu z naświetlaniem, rozwój raka zmniejszył się w porównaniu z
grupami, które otrzymały radioterapię lub sam lentinian. Podawanie lentinianu
przed lub po naświetlaniu miało podobne efekty.
Chihara odkrył wspaniałe rezultaty w
terapii raka płuc, piersi w połączeniu z naświetlaniem, operacji z lentinianem
bez stosowania chemioterapii.
Lentinian jest dostępny na rynku do
użytku leczniczego. W 1987r był na
8 miejscu wśród leków antyrakowych w
Japonii z 2,2 % udziałem na rynku o wartości 3 mln $.
Działanie antywirusowe
Zapobieganie symptomom AIDS w nośnikach
HIV-1 jest jeszcze jednym zastosowaniem lentinianu w lecznictwie. Kaneko i
Chihara odkryli, iż lentinian i pewne jego pochodne są skuteczne przeciwko
wirusowi AIDS. Lentinian obniża toksyczność 3- azido � 3 - deoksytymidiny ( AZT
).
Połączenie lentinianu z AZT zniszczyło
ludzki antygen braku odporności na wirus silniej niż sam AZT.
Dodatkowo badano działanie siarczanu
lentinianu. Zniszczył on rozwój wirusa HIV, zahamował pochłanianie przez
komórki wirusa HIV.
Syndrom niskiej odporności
Syndrom ten jest nową kategorią
nieprawidłowości odpornościowych niezależnych od AIDS lub od kompleksu objawów
AIDS. Jest diagnozowany na podstawie ogólnych symptomów klinicznych tj.
gorączka, zmęczenie stale występujące bez wyjaśnienia przez więcej niż 6
miesięcy. Chorzy odczuli poprawę po spożyciu lentinianu, pomimo iż prędzej
podawano leki przeciwgorączkowe bez rezultatów.
Działanie antybakteryjne
Lentinian jest skuteczny w zwalczaniu
bakterii, infekcji grzybnych i pasożytniczych.
Działanie antycukrzycowe
Badania wykazały, iż podawanie
lentinianu u myszy zahamowało rozwój cukrzycy typu I.
Działanie antyzakrzepowe
Stworzono farmaceutyki z lentinianem
zapobiegające i skuteczne w terapii szerzącego się wewnątrznaczyniowego
skrzepu. Osiągnięto dobre rezultaty potwierdzone badaniami na szczurach.
Ochrona przed promieniowaniem
Podanie lentinanu u napromieniowanych
mysz zapewniło im przeżycie.
Tłumaczenie :"Medicinal benefis of the shiitake mushrooms" -S.C.Jong J.M.Birmingham
American Culture Collection, 12301 Parklawn Dr.Rockville, MD 208